ชื่อสมุนไพร : ถั่วฝักยาว
ชื่ออื่น ๆ : ถั่วขาว, ถั่วนา, ถั่วดำ, ถั่วฝักยาว(ไทย), ถั่วมะแปะ, ถั่วชิ้น, ถั่วหมาเน่า, ถั่วดอ, ถั่วสาย, ถั่วปี๋, ถั่วไส้หมู(พายัพ), ถั่วพุงหมู(ปราจีน), กังเต่า(จีน-แต้จั๋ว)
ชื่อสามัญ : Cow Pea
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Vigna unguiculata subsp. sesquipedalis (L.) Verdc.
ชื่อวงศ์ : FABACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นถั่วฝักยาว เป็นพรรณไม้เถา ตามลำต้นนั้นจะมีขนเล็กน้อย หรืออาจไม่มีเลยก็ได้
- ใบถั่วฝักยาว จะเป็นใบประกอบ และมีใบย่อยประมาณ 3 ใบ หูใบนั้นมีเส้นเล็ก ๆ อยู่ 2 เส้น จะอยู่ตรงส่วนโคนของก้านใบและติดกับลำต้น
- ดอกถั่วฝักยาว จะออกเป็นช่อ ดอกย่อยนั้นจะมีประมาณ 2-3 ดอก ส่วนกลีบดอกนั้นจะมีลักษณะคล้าย ผีเสื้อ เป็นสีม่วงอ่อน หรือสีขาวออกเหลือง เกสรตัวผู้จะมีอยู่ประมาณ 10 อัน และจะแยกออกเป็น 2 กลุ่ม จะมีเกสรตัวเมียอยู่ 1 อัน ส่วนรังไข่นั้นจะไม่มีก้าน แต่จะมีขนอยู่เล็กน้อย
- ผลถั่วฝักยาว ผลจะออกเป็นฝักมีความยาวประมาณ 20-60 ซม. เมล็ดจะมีลักษณะคล้ายไต หรือออกจะกลมเล็กน้อย
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ใบ, เปลือกฝัก, เมล็ด, ราก
สรรพคุณ ถั่วฝักยาว :
- ใบ เป็นยารักษาโรคหนองใน และปัสสาวะเป็นหนอง
- เปลือกฝัก ใช้รักษาภายนอก โดยการตำพอก และเป็นยาระงับอาการปวดบวม ปวดตามเอว และแผลที่เต้านม
- เมล็ด จะมีรสชุ่ม เป็นยาบำรุงม้าม และไต กระหายน้ำ อาเจียน ปัสสาวะกะปริบกะปรอย และตกขาว
- ราก เป็นยารักษาโรคหนองในที่มีหนองไหล รักษาบิด บำรุงม้าม ส่วนการใช้รักษาภายนอกโดยการตำพอกนั้นใช้รักษาฝีเนื้อร้าย และช่วยให้เนื้อเจริญเร็วขึ้น
ข้อห้ามใช้ : สำหรับผู้ที่มีอาการท้องผูกนั้น ไม่ควรจะนำเมล็ดมากิน