ชื่อสมุนไพร : ตับเต่าน้อย
ชื่ออื่นๆ : กล้วยเต่า, กล้วยไม้ตับเต่า, ตับเต่า, ไข่เต่า, หมากกล้วยน้อย, ก้นครก
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Polyalthia debilis (Pterre) Finet & Gagnep.
ชื่อวงศ์ : ANNONACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นตับเต่าน้อย เป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก สูงประมาณ 1 เมตร กิ่งอ่อนมีขนอ่อนนุ่มหนาแน่น แต่จะร่วงไปเมื่อกิ่งแก่
- ใบตับเต่าน้อย ใบเดี่ยว เรียงสลับระนาบเดียว รูปขอบขนาน จนถึงรูปไข่กลับแกมรูปใบหอก กว้าง 2-5 เซนติเมตร ยาว 5-12.5 เซนติเมตร ปลายแหลมหรือมนและมีติ่งแหลม โคนมน หรือหยักเว้าเล็กน้อย แผ่นใบแคบ ด้านบนเกลี้ยงสีเขียวเข้มเป็นมัน ด้านล่างสีจางกว่าและมีขน เส้นแขนงใบข้างละ 7-10 เส้น ก้านใบยาวประมาณ 3 มิลลิเมตร มีขนสีเหลืองอ่อนหนาแน่น
- ดอกตับเต่าน้อย ขนาดเล็กสีเหลืองอ่อน ออกเดี่ยวๆ ตามง่ามใบ ก้านดอกสั้น กลีบเลี้ยงเล็ก มี 3 กลีบ รูปสามเหลี่ยมกลายๆ กว้างยาวประมาณ 2 มม. ด้านนอกมีขนอ่อนนุ่ม กลีบดอกเรียงสลับกัน 2 ชั้น ชั้นละ 3 กลีบ รูปไข่หรือรูปไข่แกมรูปใบหอก กว้างประมาณ 4 มิลลิเมตร ยาว 5-8 มิลลิเมตร ปลายมน ด้านนอกกลีบมีขนละเอียดสีเหลืองอ่อน เกสรเพศผู้มีจำนวนมาก อยู่เป็นกลุ่มบนแกนกลางดอก เกสรเพศเมีย 4 อัน อยู่ที่ปลายของแกนกลางดอก
- ผลตับเต่าน้อย เป็นผลกลุ่ม อยู่บนแกนตุ้มกลม แต่ละผลรูปทรงกระบอก กว้างประมาณ 1.3 เซนติเมตร ยาว 1-2 เซนติเมตร คอดระหว่างเมล็ด ปลายเรียวแหลม มีขนสั้นอ่อนนุ่ม ก้านผลยาวประมาณ 5 มิลลิเมตร
ส่วนที่ใช้เป็นยา :ราก
สรรพคุณ ตับเต่าน้อย :
- ราก รสขมเย็นเอียน แก้ตัวร้อนดับพิษไข้ทั้งปวง ดับพิษตานซาง แก้วัณโรค ต้มดื่มแก้ปวดท้อง