ชื่อสมุนไพร : นมแมวป่า
ชื่ออื่น : ตีนตั่ง, พี้เขา, พี้พวนน้อย
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Ellipeiopsis cherrevensis (Pierre ex Finet & Gagnep.) R.E.Fr.
ชื่อวงศ์ : ANNONACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นนมแมวป่า เป็นไม้พุ่มยืนต้น สูงได้ถึง 1.5 เมตร ทุกๆส่วนมีขนสีน้ำตาลปกคลุมหนาแน่น
- ใบนมแมวป่า ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ ลักษณะของใบเป็นรูปรีหรือรูปไข่ ปลายใบมน โคนใบมนเว้าเล็กน้อยหรือเป็นรูปหัวใจ ส่วนขอบใบเรียบ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 5-9 เซนติเมตร และยาวประมาณ 10-14 เซนติเมตร เนื้อใบค่อนข้างหนา หลังใบและท้องใบมีขนขึ้นปกคลุมหนาแน่น ก้านใบยาวประมาณ 0.5-1 เซนติเมตร
- ดอกนมแมวป่า ออกดอกเดี่ยวหรือออกเป็นกระจุกประมาณ 1-3 ดอก ที่ใต้ใบบริเวณใกล้กับปลายยอด ก้านดอกยาวประมาณ 1-1.5 เซนติเมตร ดอกเป็นสีเหลืองอ่อน กลีบดอกหนามี 6 กลีบ แบ่งออกเป็น 2 ชั้น ชั้นละ 3 กลีบ กลีบดอกชั้นนออกจะมีขนาดใหญ่กว่ากลีบดอกชั้นใน ปลายกลีบดอกแหลมสั้นหรือมน ส่วนกลีบเลี้ยงดอกมี 3 กลีบ ลักษณะของกลีบเลี้ยงเป็นรูปไข่และมีขนขึ้นปกคลุม ดอกเกสรเพศผู้มีจำนวนมาก สีส้มล้อมรอบเกสรเพศเมีย รังไข่อยู่เหนือวงกลับ คาร์เพลจำนวนมากเรียงอยู่บนฐานดอกแยกกัน
- ผลนมแมวป่า ออกผลเป็นกลุ่ม มีผลย่อยประมาณ 8-12 ผล ลักษณะของผลเป็นรูปกลมรี มีขนาดกว้างประมาณ 0.5 เซนติเมตร และยาวประมาณ 1 เซนติเมตร ผิวผลเรียบเป็นมัน ผลสดเป็นสีเขียวและมีขนสีน้ำตาลขึ้นปกคลุม พอสุกแล้วจะเปลี่ยนเป็นสีแดง มีรสหวาน เมล็ดภายในผลมีลักษณะกลม
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ราก
สรรพคุณ นมแมวป่า :
- ราก ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้โรคไตพิการ ใช้เป็นยารักษาโรคเกี่ยวกับลำไส้เล็ก และมีสาร alcaloid ที่มีฤทธิ์ต่อต้านเซลล์มะเร็ง ต้มกับน้ำให้สตรีที่ผอมแห้งแรงน้อยดื่มเป็นยาบำรุงโลหิต กินอาหารไม่ได้ ปัสสาวะขุ่นข้น