ชื่อสมุนไพร : ผักคราดหัวแหวน
ชื่ออื่นๆ : ผักคราด, ผักเผ็ด, อึ้งฮวยเกี้ย
ชื่อสามัญ : Para cress , Tooth-ache Plant
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Acmella oleracea (L.) R.K.Jansen
ชื่อวงศ์ : Asteraceae (COMPOSITAE)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นผักคราดหัวแหวน เป็นไม้ล้มลุก สูง 30-40 ซม. ลำต้นมักทอดเลื้อย ปลายยอดตั้ง ต้นสีเขียวปนสีม่วงแดง มีขน
- ใบผักคราดหัวแหวน เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงตรงข้าม สลับตั้งฉาก รูปสามเหลี่ยม กว้าง 3-4 ซม. ยาว 3-6 ซม. ปลายใบแหลม โคนใบมน ขอบใบจักฟันเลื่อย แผ่นใบสีเขียว มีขนประปรายทั้งสองด้าน
- ดอกผักคราดหัวแหวน ออกเป็นช่อรูปกรวยคว่ำ ตามซอกใบ ดอกสีเหลือง
- ผลผักคราดหัวแหวน เป็นผลแห้ง รูปไข่
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ราก ต้น ทั้งต้น ใบ ดอก (ราก ทั้งต้นสด เก็บได้ตลอดปี หรือตากแห้งเก็บเอาไว้ใช้)
สรรพคุณ ผักคราดหัวแหวน :
- ราก แก้ปวดฟัน แก้ปวดศีรษะ แก้คัน เป็นยาระบาย ขับปัสสาวะ
- ต้น แก้พิษตานซาง แก้ไข้ แก้เจ็บคอ ฝีในคอ แก้ต่อมน้ำลายอักเสบ แก้ริดสีดวง
- ทั้งต้น รสเผ็ด ซ่าปาก ทำให้ลิ้นและเยื่อเมือกชา แก้ต่อมน้ำลายอักเสบ แก้ฝีในคอ แก้ไข้ คอตีบตัน แก้ซาง แก้คัน แก้ริดสีดวง แก้เริม แก้หลอดลมอักเสบเรื้อรัง แก้ไอ ระงับหอบ ไอหวัด ไอกรน หอบหืด แก้เหงือกและฟันปวด แก้ปวดบวมฟกช้ำ แก้ไขข้ออักเสบจากลมขึ้น ( Rheumatic fever ) แก้บิด ท้องเดิน แก้แผลบวม มีพิษ งูพิษกัด สุนัขกัด ตะมอย
- ใบ แก้ปวดฟัน แก้ปวดศีรษะ รักษาแผล มีฤทธิ์เป็นยาชา
- ดอก แก้ปวดฟัน แก้ปวดศีรษะ