ชื่อสมุนไพร : พระขรรค์ไชยศรี
ชื่ออื่นๆ : ฝนแสนห่า, เหล็กเหลี่ยม, เถาวัลย์ปลิง, หนาวเดือนห้า, เครือเขาเลี่ยม(ลำปาง), เถาวัลย์ปลิง (ตราด), พูพ่อค้า(เลย)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Myxopyrum smilacifolium (Wall) Blume subsp. smilacifolium
ชื่อวงศ์ : Oleaceae
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- พระขรรค์ไชยศรี ไม้เถาเลื้อย กิ่งก้านเรียบ ก้านใบ 0.5-1 เซนติเมตร มีร่องตามยาวด้านบน
- ใบพระขรรค์ไชยศรี ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปวงรี กว้าง 4-8 ซม. ยาว 10-16 ซม. เนื้อใบเหนียว มีเส้นใบออกจากโคนใบไปจรดปลายใบ 3 เส้น
- ดอกพระขรรค์ไชยศรี ดอกออกเป็นช่อที่ง่าม ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ดอกย่อยมีก้านสั้นมาก วงกลีบเลี้ยงเป็นพูรูปรี วงกลีบดอกรูประฆัง เชื่อมกันเป็นหลอด พูกลีบรูปช้อนช่อแยกแขนงออกดอกที่ซอกใบ ดอกย่อยจำนวนมาก กลีบดอกสีเหลือง
- ผลพระขรรค์ไชยศรี ผลสดแบบมีเนื้อนุ่ม เรียบเกลี้ยง รูปทรงกลม เมื่อสุกสีส้ม มี 2 เมล็ด
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ลำต้น ทั้งห้า เถา
สรรพคุณ พระขรรค์ไชยศรี :
- ลำต้นและใบ แช่น้ำ ทาแก้อาการชาตามแขนขา
- ทั้งห้า ผสมเปลือกต้นตูมกาขาวและผักบุ้งร้วมทั้งต้น ต้มน้ำดื่ม แก้มะเร็งตับ แต่ต้องใช้ในปริมาณที่เหมาะสม เนื่องจากเป็นยาอันตราย หากใช้มากเกินไป จะทำให้เหงื่อออกมากจนอาจถึงตายได้
- เถา รสเมาเบื่อ ขับเหงื่อ ดับร้อน ขับพิษไข้ ขับพิษร้อนภายใน เป็นยาอันตราย ใช้มากทำให้เหงื่อออกมาก หนาวสั่น ตัวซีด เหี่ยวตาย