ชื่อสมุนไพร : มะเขือเทศ
ชื่ออื่นๆ : มะเขือ(ทั่วไป), มะเขือส้ม(ภาคเหนือ), ตรอบ(สุรินทร์), น้ำเนอ(เชียงใหม่)
ชื่อสามัญ : Tomato
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Lycopersicon esculentum Mill.
ชื่อวงศ์ : Solanaceae
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นมะเขือเทศ เป็นพืชล้มลุกอายุเพียง 1 ปี ลำต้นตั้งตรง มีลักษณะเป็นพุ่ม มีขนอ่อน ๆ ปกคลุม
- ใบมะเขือเทศ เป็นใบประกอบ ออกสลับกัน ใบย่อยมีขนาดไม่เท่ากัน บางใบเล็กรียาว บางใบกลมใหญ่ ปลายใบแหลม ขอบใบเป็นหยักลึกคล้ายฟันเลื่อยมีขนอ่อน ๆ
- ดอกมะเขือเทศ เป็นช่อหรือดอกเดี่ยว บริเวณซอกใบ ดอกมีสีเหลือง มีกลีบเลี้ยงสีเขียวประมาณ 5 -6 กลีบ
- ผลมะเขือเทศ เป็นผลเดี่ยว มีขนาดรูปร่างและสีต่างกัน ซึ่งมีขนาดเล็กประมาณ 3 เซนติเมตร จนถึงใหญ่ประมาณ 10 เซนติเมตร รูปร่างมีทั้งกลม กลมแบน หรือกลมรี ผิวนอกลีบเป็นมัน ผลดิบมีสีเขียว หรือเขียวอมเทา เมื่อสุกจะมีสีเหลือง สีส้ม หรือสีแดง เนื้อภายในฉ่ำด้วยน้ำมีรสเปรี้ยว เมล็ดมีเป็นจำนวนมาก
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ผล, ใบ, ราก, ลำต้น
สรรพคุณ มะเขือเทศ :
- ผล มีรสเปรี้ยว ช่วยดับกระหาย ทำให้เจริญอาหาร บำรุงและกระต้นกระเพาะอาหาร ลำไส้ ไต ให้ทำงานได้ดีด้วยช่วยขับพิษและสิ่งคั่งค้างในร่างกาย และเหมาะที่จะเป็นอาหารสำหรับคนเป็นโรคนิ่ว วัณโรค ไทฟอยด์ หูอักเสบ และเหยื่อตาอักเสบ โดยรับประทานผลสด ผู้ที่รับประทานมะเขือเทศเป็นประจำ จะช่วยลดอัตราการเกิดโรคมะเร็งในลำไส้ และมะเร็งต่อมลูกหมาก
- ผลสด กินแก้กระหายน้ำเป็นยาระบายอ่อนๆ ช่วยขับพิษ ทำให้เจริญอาหาร บำรุงและกระตุ้นกระเพาะอาหาร ลำไส้ และไต
- น้ำมะเขือเทศ ช่วยรักษาสิว สมานผิวหน้าให้เต่งตึง โดยใช้พอกหน้า หรืออาจจะมะเขือเทศสุกฝานบาง ๆ แปะบนใบหน้า จะช่วยให้ผิวหน้าอ่อนนุ่ม
- ราก ลำต้น และใบแก่ ช่วยแก้อาการปวดฟัน โดยนำต้มกับน้ำรับประทาน
- ใบ นำมาตำให้ละเอียด ใช้เป็นยาทา หรือนำมาพอกแก้ผิวหนังถูกแดดเผา
- ราก นำมาต้มเอาน้ำ เป็นยาแก้ปวดฟัน หรือนำน้ำที่ต้มใช้ล้างบาดแผล