ชื่อสมุนไพร : สายน้ำผึ้ง
ชื่ออื่น ๆ : กิมงิ่งฮวย, หยิ่มตังติ้ง(จีนแต้จิ๋ว), เหยิ่นตงเถิง, จินหยิงฮัว, จินอิ๋นฮวา, ซวงฮัว(จีนกลาง)
ชื่อสามัญ : Honey Suckle
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Lonicera japonica Thunb.
ชื่อวงศ์ : Caprifoliaceae
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นสายน้ำผึ้ง เป็นไม้เถาเลื้อยพัน มีอายุหลายปี มีความยาวประมาณ 9 เมตร เถามีลักษณะกลมเป็นสีน้ำตาล ส่วนเนื้อในเถากลวง แตกกิ่งก้านสาขาออกมากมายเป็นทรงพุ่ม ตามกิ่งอ่อนมีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาลปกคลุม
- ใบสายน้ำผึ้ง เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงตรงข้ามกันเป็นคู่ ก้านใบยาวประมาณ 4-10 มิลลิเมตร ลักษณะของใบเป็นรูปขอบขนานแกมรูปไข่ รูปไข่ รูปรี หรือรูปมนรี ปลายใบแหลมมีหางสั้น โคนใบมน หรือตัด หรือเว้าเข้าหากันคล้ายรูปหัวใจ ส่วนขอบใบเรียบ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 1-4 เซนติเมตร และยาวประมาณ 3-8.5 เซนติเมตร หลังใบเป็นสีเขียวเข้ม ส่วนท้องใบเป็นสีเทาอมเขียว เนื้อใบอ่อนนุ่มมีขนขึ้นปกคุลมเล็กน้อย
- ดอกสายน้ำผึ้ง ออกดอกเป็นช่อตามซอกใบและปลายกิ่ง ก้านใบ ชูช่อสั้นมีขนนุ่ม ลักษณะของดอกเป็นหลอดเล็กๆ ยาวประมาณ 3-5 เซนติเมตร ส่วนปลายแยกเป็นรูปปาก กลีบดอกเป็นสีครีม โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นรูปกรวยแหลมยาว ปลายแยกเป็นปาก 2 ปาก ล่างและบน ปากล่างมี 1 กลีบ ส่วนปากบน 4 กลีบ ดอกมีใบประดับคล้ายใบ 1 คู่ ส่วนนอกกลีบจะมีขนปกคลุมอยู่ กลีบรองดอกติดกัน ปลายแยกเป็นรูปสามเหลี่ยม ใจกลางดอกมีเกสรอยู่ 5 อันยื่นออกมา ดอกตูมหรือดอกที่เริ่มบานจะเป็นสีขาว พอต่อมาจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองส้มหรือสีเหลืองทองประมาณ 2-3 วัน สามารถออกดอกได้ตลอดปี แต่จะออกดอกมากในช่วงฤดูฝน และดอกจะมีกลิ่นหอมในช่วงเย็นใกล้มืดจนถึงเช้าก่อนแดดออก
- ผลสายน้ำผึ้ง เป็นผลสด ลักษณะเป็นรูปทรงกลม มีขนาดประมาณ 6-7 มิลลิเมตร ผิวผลเกลี้ยง เรียบเป็นมันเงา ผลเมื่อสุกจะเป็นสีดำ
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ทั้งต้น, ดอกตูม, เถาสด
สรรพคุณ สายน้ำผึ้ง :
- ทั้งต้น ใช้เป็นยาขับปัสสาวะ แก้แผลฝีต่างๆ แก้ท้องร่วง ตับอักเสบ โรคลำไส้ ปวดเมื่อยตามข้อ
- ดอกตูม ใช้รักษาโรคผิวหนัง ดอกคั้นรับประทานเป็นยาเจริญอาหาร
- เถาสด ใช้รักษา บิดไม่มีตัว (ท้องเสีย) ลำไส้อักเสบ