ชื่ออื่นๆ : อ้อยแดง
ชื่ออื่นๆ : อ้อยดำ, อ้อยขม
ชื่อสามัญ : Black Sugar Cane, Sugar Cane
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Saccharum officinarum Linn.
ชื่อวงศ์ : GRAMINEAE (POACEAE)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- อ้อยแดง ลำต้นแข็งแรง ต้นมีลักษณะคล้ายต้นอ้อยทั่วไป แต่จะมีสีม่วงแดง ถึงดำ มีไขสีขาวปกคลุม ไม่แตกกิ่งก้าน ลำต้นกลมยาว เห็นข้อและปล้องชัดเจน แต่ละปล้องอาจยาวหรือสั้นก็ได้ ผิวเรียบ เปลือกสีแดงอมม่วง มีตาออกตามข้อ ลำต้นแข็งเป็นมัน เนื้ออ่อน ฉ่ำน้ำ เปลือกมีรสขม น้ำไม่ค่อยหวานแหลมเหมือนอ้อยธรรมดา มักมีรากอากาศอยู่ประปราย
- ใบอ้อยแดง เป็นใบเดี่ยว ลักษณะใบรูปใบหอกแคบ ๆ ปลายใบเรียวแหลม โคนใบจะเป็นกาบหุ้มลำต้นติดแน่นอยู่บริเวณข้อแต่ละข้อ และออกสลับเวียนกันขึ้นไป เนื้อใบมีขนสาก ขอบใบจักถี่เป็นหนามคม เส้นกลางใบใหญ่ มีกระดูกก้านและห่อเป็นรูปรางน้ำ อ้อยแดงมีหลายพันธุ์ เช่น ชนิดใบเขียว กาบเขียวอ่อน ชนิดใบม่วงปลายมีสีเขียวอมม่วง กาบใบสีม่วงแดง และชนิดเปลือกต้นเหลืองอมแดงมีตาสีแดงเข้ม
- ดอกอ้อยแดง ออกดอกรวมกันเป็นช่อใหญ่ยาว ออกที่ปลายสุดของลำต้น ดอกมีสีขาว จะออกดอกเมื่อต้นแก่เต็มที่ ก้านช่อดอกไม่มีขน มีเมล็ดแหลมมาก รอบโคนเมล็ดจะมีปุยสีขาวเป็นมันหุ้มและปุยนี้จะช่วยพยุงให้เมล็ดปลิวไปได้ไกลๆ ออกดอกในฤดูหนาว
- ผลอ้อยแดง เป็นผลแห้ง ขนาดเล็ก
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ลำต้นสด หรือ แห้ง, เปลือกต้น, ชานอ้อย, น้ำอ้อย, ราก
สรรพคุณ อ้อยแดง :
- ลำต้นทั้งสดหรือแห้ง ขับปัสสาวะ รักษาโรคนิ่ว อาการไอ แก้ไข้ คอแห้ง กระหายน้ำ แก่น ผสมกับแก่นปีบ หัวยาข้าวเย็น ต้มดื่มเป็นยาอายุวัฒนะ ยาฟอกเลือด แก้ช้ำบวม กินแก้เบาหวาน แก้ไอ ขับเสมหะ
- เปลือกต้น รสหวานขม แก้ตานขโมย แก้แผลเน่าเปื่อย แผลกดทับ
- ชานอ้อย รสจืดหวาน แก้แผลเรื้อรัง แก้ฝีอักเสบบวม
- ลำต้น, น้ำอ้อย รสหวานขมชุ่ม แก้ร้อนใน ขับปัสสาวะ ขับเสมหะ แก้หืด ไอ แก้คลื่นไส้อาเจียน แก้ไข้สัมประชวน แก้ปัสสาวะพิการ แก้ไตพิการ แก้หนองใน ขับนิ่ว แก้ช้ำรั่ว แก้ท้องผูก บำรุงกระเพาะอาหาร แก้ขัดเบา บำรุงธาตุ แก้สะอึก แก้เมาค้าง ท้องผูก รักษานิ่ว บำรุงกำลัง ทำให้เจริญอาหาร เจริญธาตุ รักษาตามืดฟาง กำเดา อาการอ่อนเพลีย ผายธาตุ ตา รสหวานขม แก้ตัวร้อน แก้พิษตานซาง บำรุงธาตุน้ำ บำรุงกำลัง ขับปัสสาวะ
- ราก ใช้รักษาไส้ใหญ่แตกพิการ ทำให้วิงเวียนหน้ามืดตาลาย ทำให้เจ็บหลังเจ็บเอว ท้องอืด บำรุงกำลัง บำรุงโลหิต รักษาอาการอ่อนเพลีย และรักษาเลือดลม