ชื่อสมุนไพร : เทียนดำ
ชื่ออื่นๆ : เทียนดำหลวง, ราดำ, black cumin
ชื่อสามัญ : Black cumin, Nigella,Love in the mist, Wild onion seed, Black caraway,Roman coriander
วงศ์ RANUNCULACEAE
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Nigella sativa Linn.
ชื่อวงศ์ : Ranunculaceae
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นเทียนดำ เป็นพรรณไม้ล้มลุกขนาดเล็ก มีอายุราว 1 ปี ลำต้นกลมและตั้งตรง มีความสูงของต้นประมาณ 30-60 เซนติเมตร แตกกิ่งก้านบริเวณกลางลำต้น ต้นมีขนสีเหลืองอ่อนขึ้นปกคลุม
- ใบเทียนดำ ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก ขอบใบหยักลึก ใบบนใหญ่กว่าใบล่าง มีก้านใบสั้น ลักษณะของใบย่อยเป็นรูปสามแฉก ลักษณะเป็นเส้น ปลายแหลม มีขนขึ้นปกคลุมช่วงล่าง ใบย่อยกว้างประมาณ 2-3 เซนติเมตร และยาวประมาณ 4-5 เซนติเมตร
- ดอกเทียนดำ เป็นดอกเดี่ยว ออกดอกบริเวณปลายยอดหรือตามซอกใบ ดอกมีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ มีขนาดใหญ่กว่าและยาวกว่ากลีบดอกมาก ดอกอาจเป็นสีขาวหรือสีฟ้าอ่อนอมสีม่วง กลีบดอกมีหลายกลีบ ขนาดเล็ก เป็นสีเหลืองอมเขียว ที่ปลายกลีบมีเส้นคาดเป็นสีม่วง ดอกมีเกสรเพศผู้สีเหลืองจำนวนมาก
- ผลเทียนดำ ผลแก่จะแตกออก ผลมีลักษณะคล้ายกับผลฝิ่น ภายในผลมีเมล็ดลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยมถึงห้าเหลี่ยม เมล็ดเป็นสีดำสนิทผิวหยาบหรือขรุขระ ไม่มีขน มีกลิ่นเล็กน้อย ส่วนเนื้อในเมล็ดเป็นสีขาว เมล็ดค่อนข้างแข็ง หากใช้มือถูที่เมล็ดหรือนำไปบดจะได้กลิ่นหอมฉุน มีรสชาติขม เผ็ด ร้อน คล้ายกับเครื่องเทศ
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ใบและต้น, เปลือกและต้น, เมล็ด
สรรพคุณ เทียนดำ :
- ใบและต้น รสเฝื่อน แก้หนองใน
- เปลือกและต้น รสเฝื่อน ขับระดู
- เมล็ด รสเผ็ดขม ขับเสมหะให้ลงสู่คูทวาร ขับลมในลำไส้ ช่วยย่อย แก้ท้องอืด เฟ้อ แก้อาเจียน บำรุงโลหิต ขับน้ำนม ขับปัสสาวะ ขับระดู บีบมดลูก แก้โรคลม ขับพยาธิ
ในประเทศอินเดียและประเทศในแถบตะวันออกกลางจะใช้เมล็ดเทียนดำเป็นเครื่องเทศ ผสมกับอาหารพื้นเมืองโดยว่ากันว่าเมล็ดเทียนดำจะให้รสชาติคล้ายกับหอมใหญ่ พริกไทยดำ และ ออริกาโน นอกจากนี้ยังมีการใช้เมล็ดเทียนดำในการแต่งกลิ่นขนมปังอีกด้วย