ชื่ออื่น : โกฐชฎามังสี, โกฐจุฬารส
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Nardostachys grandiflora DC.
ชื่อวงศ์ : VALERIANACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นโกฐชฎามังสี จัดเป็นพรรณไม้ล้มลุก ลำต้นสูง 5-50 เซนติเมตร เป็นพืชที่ลงหัว มีเหง้าแข็งและมีก้านใบติดอยู่เป็นจำนวนมาก มีขนขึ้นปกคลุมในบริเวณลำต้นและใบ
- ใบโกฐชฎามังสี มีลักษณะเป็นใบเดี่ยวออกตรงกันข้าม แผ่นใบรูปขอบขนานหรือรูปไข่กลับ ขอบใบเรียบ
- ดอกโกฐชฎามังสี ออกดอกเป็นช่อ ก้านช่อดอกยาวประมาณ 10-20 เซนติเมตร มีดอกย่อยออกเป็นกระจุกอยู่ที่ตรงส่วนปลาย ที่ใบประดับจะมีขนปกคลุมอยู่ ดอกย่อยมีสีชมพูอมม่วง ตรงโคนกลีบดอกจะเชื่อมกันเป็นหลอด
- ผลโกฐชฎามังสี ผลยาวและมีขนสีขาวปกคลุม
ส่วนที่ใช้เป็นยา : รากและเหง้าแห้ง
สรรพคุณ โกฐชฎามังสี :
- รากและเหง้าแห้ง เป็นยากระจายหนองที่เป็นก้อนอยู่ในร่างกาย ขับพยาธิออกจากร่างกาย แก้ไส้ด้วนไส้ลาม คือแผลเนื้อร้ายกินแต่ปลายองคชาติเข้าไปและองค์กำเนิดบวม ขับโลหิตระดูเน่าเสีย ขับประจำเดือน แก้ดีพิการ ช่วยย่อยอาหาร แก้พิษทั้งปวง แก้แผลเนื้อร้าย แก้รัตตะปิตตะโรค แก้โลหิตอันเกิดแต่กองปิตตะสมุฏฐาน แก้โรคปากในคอ ขับลม
