ชื่อสมุนไพร : ไมยราบต้น
ชื่ออื่นๆ : ไมยราบยักษ์, ขี้แฮด, ฝีหมอบใหญ่, พรม, ไมยราบหลวง, จี่ยอบหลวง
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Mimosa pigra L.
ชื่อวงศ์ : FABACEAE (LEGUMINOSAE–MIMOSOIDEAE)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นไมยราบต้น เป็นไม้พุ่มขนาดกลาง มีความสูงของต้นประมาณ 1-3 เมตร ตามต้นมีหนามแหลมงองุ้มลงด้านล่างตลอดลำต้นและกิ่ง ปลายกิ่งย้อย เนื้อแข็งและเหนียว
- ใบไมยราบต้น เป็นใบประกอบแบบขนนก 2 ชั้น ใบย่อยชั้นแรก 10-15 คู่ ใบย่อย ชั้นรอง 35-51 คู่ รูปขอบขนานแคบ ก้านและแกนใบมีหนาม
- ดอกไมยราบต้น ออกดอกเป็นช่อ โดยจะออกตามยอดและตามซอกใบ ช่อดอกเป็นกระจุกกลม มีสีชมพูหรือสีม่วงอ่อน ดอกย่อยมีจำนวนมาก และมีกลีบเลี้ยงหลอมรวมกันเป็นเส้น ปลายกลีบเลี้ยงแตกเป็นฝอย กลีบดอกรวมเป็นหลอด ปลายแยกเป็นกลีบ 4 กลีบ มีก้านเกสรเพศผู้ยาวพ้นกลีบดอกออกมาจำนวน 8 อัน
- ผลไมยราบต้น ออกผลเป็นฝัก ลักษณะของฝักมีรูปร่างแบน โค้งงอ ปลายฝักแหลม มีขนปกคลุม ช่อดอกหนึ่งจะติดฝักประมาณ 3-16 ฝัก ในแต่ละฝักจะมีเมล็ดประมาณ 9-25 เมล็ด ฝักเมื่อแก่จะเป็นสีน้ำตาลดำ พอแก่จะแตกหลุดออกเป็นข้อ ๆ ทีละเมล็ด
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ทั้งต้น
สรรพคุณ ไมยราบต้น :
- ทั้งต้น นำมาตากแห้งคั่วไฟต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้โรคปวดหลัง ขับนิ่วในไต และขับปัสสาวะ แก้ไอ ขับเสมหะ แก้หลอดลมอักเสบ แก้ปวดข้อ แก้กษัยไตพิการ