ชื่อสมุนไพร : บัวสาย
ชื่ออื่นๆ : บัวแดง, สัตตบรรณ, บัวสายสีชมพู, โกมุท, ลินจง, เจตบุตร
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Nymphaea lotus L.
ชื่อวงศ์ : NYMPHAEACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นบัวสาย เป็นพันธุ์ไม้น้ำเช่นเดียวกันกับบัวชนิดอื่นๆ โดยเป็นพืชที่มีอายุหลายปี มีลำต้นเป็นเหง้าอยู่ใต้ดิน
- ใบบัวสาย เป็นใบเดี่ยวรูปไข่ ขอบใบเรียบ ปลายใบมน ช่อใบยังอ่อนอยู่ด้านบนจะมีสีเขียวอ่อน ด้านล่างสีน้ำตาลอ่อนเหลือบเขียว และมักจะมีจุดสีน้ำตาลแดงอยู่ประปราย พอเมื่อใบแก่สีน้ำตาลอ่อนด้านล่างใบจะจางลงไป แต่จุดยังคงอยู่ แต่ด้านบนจะมีสีเขียวเข้มขึ้น ซึ่งใบของบัวเผื่อนจะมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 8-12 เซนติเมตร และมีก้านใบเป็นสีเขียวเหลือบสีน้ำตาลอ่อน
- ดอกบัวสาย เป็นดอกเดี่ยว บานเต็มที่กว้างได้ถึง 15 ซม. ก้านดอกคล้ายก้านใบ กลีบเลี้ยง 4 กลีบ สีเขียว
คล้ำปนน้ำตาง รูปปลายหอกแคบ กว้างประมาณ 2.5 ซม. ยา 6-7.5 ซม. กลีบดอกขนาดและลักษณะคล้ายกลีบเลี้ยง สีชมพูเข้ม สีขาว หรือสีม่วงแดง เกสรเพศผู้จำนวนมาก เป็นเส้นแบน สั้นกว่ากลีบดอก อับเรณูเป็นร่อง ตามแนวขนาน เกสรเพศเมียติดบนรังไข่
- ผลบัวสาย เป็นผลสด ภายในมีเมล็ดกลม ขนาดเล็กจำนวนมาก
ส่วนที่ใช้เป็นยา : หัว, ดอก, เมล็ด และ สายบัว
สรรพคุณ บัวสาย :
- หัว ช่วยบำรุงร่างกาย ช่วยบำรุงธาตุในร่างกาย ช่วยบำรุงหัวใจ ทำให้สดชื่น ช่วยบำรุงครรภ์ของสตรี
- ดอก ช่วยบำรุงกำลัง ช่วยบำรุงหัวใจ ทำให้สดชื่น ช่วยแก้ไข้ตัวร้อน ช่วยแก้อาการร้อนใน ช่วยบำรุงครรภ์ของสตรี ช่วยแก้ลมกองละเอียด แก้อาการใจสั่น ช่วยบำรุงดวงจิตให้ชุ่มชื่น
- เมล็ด ช่วยบำรุงกำลัง ช่วยบำรุงธาตุในร่างกาย ช่วยบำรุงครรภ์ของสตรี
- สายบัว ช่วยบำรุงกระดูกและฟันให้แข็งแรง ช่วยบรรเทาความร้อนในร่างกาย ต้านโรคมะเร็งในลำไส้
แหล่งข้อมูลอ้างอิง :
- ชยันต์ พิเชียรสุนทร, วิเชียร จีรวงส์. 2547. คู่มือเภสัชกรรมแผนไทย เล่ม 5 คณาเภสัช. อมรินทร์:กรุงเทพมหานคร.