ชื่อสมุนไพร : พลูคาว
ชื่ออื่น ๆ : ผักเข้าตอง, ผักคาวปลา(ภาคเหนือ), ผักก้านตอง(แม่ฮ่องสอน), ฮื่อชอเช่า(จีน), ผักคาวทอง
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Houttuynia cordata Thunb.
ชื่อวงศ์ : SAURURACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- พลูคาว เป็นพรรณไม้ที่มีขนาดเล็ก และก็ไม่สูงนักส่วนโคนของลำต้นที่แตะดินนั้นจะมีรากออกมาตามข้อของต้น ลำต้นมีสีเขียวและสูงประมาณ 6-20 นิ้ว
- ใบพลูคาว ออกใบเดี่ยว เรียงสลับกันไปตามข้อต้น ลักษณะของใบเป็นรูปหัวใจ ปลายแหลม โคนใบเว้า ขอบใบเรียบ มีสีเขียวท้องใบจะมีลายเส้นสีม่วงอ่อน ๆ ขนาดของใบกว้างประมาณ 1.5-2.5 นิ้วยาว 1.5-3 นิ้ว ก้านใบยาว 0.5-1.5 นิ้ว
- ดอกพลูคาว ออกเป็นช่ออยู่ตรงส่วนยอดของต้น ช่อดอกนี้จะประกอบไปด้วยดอกเล็ก ๆ จำนวนมากติดกันแน่นเป็นแท่งทรงกระบอกยาว 1 นิ้วมีสีขาวออกเหลือง และในแต่ละช่อนั้นจะมีกลีบรองดอกสีขาวอยู่ 4 กลีบ แต่ละกลีบยาว 1 นิ้วปลายกลีบมน
- ผลพลูคาว เมื่อดอกแก่หรือร่วงโรยไปก็จะกลายเป็นผล ซึ่งผลนี้จะมีลักษณะกลมรีตรงปลายผลแยกออกเป็น 3 แฉก จะออกรวมตัวเรียงกันแน่นยาวเป็นรูปทรงกระบอก เมล็ดรูปมนรี
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ทั้งต้น, ต้นสด, ใบสด, ดอก
สรรพคุณ พลูคาว :
- ทั้งต้น รสฉุน เย็นจัด ขับปัสสาวะ แก้บวมน้ำ ฝีบวมอักเสบ ปอดอักเสบ หลอดลมอักเสบ ไอ บิด โรคติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ หูชั้นกลางอักเสบ และริดสีดวงทวาร พืชนี้ถ้ารับประทานมากเกินไปจะทำให้หายใจสั้นและถี่ อาจเป็นอันตรายได้
- ต้น ใช้ภายนอก พอกฝี บวมอักเสบ บาดแผล โรคผิวหนัง ดากออก งูพิษกัด และช่วยทำให้กระดูกเชื่อมติดกันเร็วขึ้น
- ใบ ผิงไฟพอนิ่ม ใช้พอกเนื้องอกต่างๆ ใบสดใช้ป้องกันปลาเน่าเสีย ต้มน้ำรดต้นฝ้าย ข้าวสาลี และข้าว ป้องกันพืชเป็นโรคเหี่ยวเฉาตาย พืชนี้ใช้รับประทานเป็นยาระบาย ขับพยาธิ แก้ไข้ อาหารไม่ย่อย ท้องเสีย ออกหัด
- ดอก ใช้ขับทารกที่ตายในท้อง ใช้พืชนี้ต้มรับประทานติดต่อกันเป็นประจำ แก้โรคน้ำกัดเท้า อาจรับประทานน้ำต้มจากพืชอย่างเดียวหรือผสมวิตามินเอและวิตามินรวมด้วย ได้มีการขอจดทะเบียนลิขสิทธิ์ตำรับยานี้