ข่า

ข่า เป็นพืชจำพวกเหง้า ข่าที่ใช้กันมีอยู่หลายพันธุ์ เช่น ข่าหยวก มีเหง้าขนาดใหญ่ หน่อโคนก้านใบและโคนกาบใบสีขาว เหมาะสำหรับทำเป็นอาหาร รสไม่เผ็ดร้อนมากเกินไป, ข่าตาแดง เหง้าเล็กกว่าข่าหยวก หน่อ และโคนใบกาบสีแดง โคนก้านใบสีน้ำตาลอมแดง และ ข่าป่า ซึ่งมีหลายชนิด

• เหง้า รสเผ็ดร้อนขม แก้ปวดท้อง จุกเสียดแน่น ขับลมให้กระจาย แก้ฟกบวม แก้พิษ แก้บิด แก้ตกโลหิต แก้ลมป่วง แก้กลากเกลื้อน ขับน้ำคาวปลา แก้สันนิบาตหน้าเพลิง ตำกับมะขามเปียกและเกลือ ให้สตรีรับประทานหลังคลอด ขับเลือดน้ำคาวปลา ขับรก
• ใบ รสเผ็ดร้อน ฆ่าพยาธิ กลากเกลื้อน แก้ปวดเมื่อยตามข้อ
• ดอก รสเผ็ดร้อน แก้กลากเกลื้อน
• ผล รสเผ็ดร้อนฉุน ช่วยย่อยอาหาร แก้ปวดท้อง แก้คลื่นเหียนอาเจียน ท้องอืดเฟ้อ แก้บิดมีตัว และไม่มีตัว
• หน่อ รสเผ็ดร้อนหวาน แก้ลมแน่นหน้าอก
• ต้นแก่ รสเผ็ดร้อนซ่า ตำผสมน้ำมันมะพร้าว ทาแก้ปวดเมื่อยตามกล้ามเนื้อ ตามข้อ แก้ตะคริว
• ราก รสเผ็ดร้อนปร่า ขับเลือดลม ให้เดินสะดวก แก้เหน็บชา แก้เสมหะและโลหิต