พระคัมภีร์กุฐโรค

พระคัมภีร์วิถีกุฏฐโรค การเรียกชื่อโรคตามที่เกิดในที่ต่างกันเกิดในชิ้นเนื้อ เรียก โรคเรื้อน รักษายากนัก แต่พอมีโอกาสหาย หากเกิดในกระดูกเรียก กุฏฐัง เป็นอติสัยโรครักษายากนัก บางตำราว่ารักษาไม่หาย ว่าด้วยสมุฎฐานหรือสาเหตุ แหล่งที่เกิดของโรคมี 7 ประการ

1. บังเกิดแต่กองปถวีธาตุ ทำให้เมื่อยในข้อกระดูก ในเส้นเอ็นน้อยใหญ่ ให้ผิวเนื้อสากชา เริ่มขึ้นที่ใบหูก่อน เป็นดุจมดตะนอยต่อย แล้วบวมไปที่หน้า บวมไปทั้งตัวดุจดังหนังแรด นานเข้าทำให้นิ้วมือนิ้วเท้าบวม แล้วแตกเป็นน้ำเหลืองเน่า กุดกินเข้าไป
2. บังเกิดแต่กองอาโปธาตุ ด้วยโลหิตและน้ำเหลือง กำเริบ หย่อน พิการ ระคนกัน ให้เสียวไปในชิ้นเนื้อและผิวหนัง บางทีเขม่นในเส้นเอ็นและผิวหนัง หากจะขึ้นที่ใดก็เขม่นที่นั้นก่อน แล้วผุดขึ้นมาดังเม็ดถั่วเม็ดงา ค่อยเจริญขึ้นเท่าใบส้มป่อย ใบมะขาม ใบพุทรา ให้ผิวเนื้อนั้นชา ให้เป็นเหน็บชา ผิวเนื้อนวลดุจน้ำเต้า ทั่วไปจึงเรียก “เรื้อนน้ำเต้า” นานเข้าก็ให้เมื่อยแล้วบวมนิ้วมือนิ้วเท้า บวมทุกข้อกระดูกต่อกัน แล้วเปื่อยลามออกเป็นน้ำเหลืองกินกุดเข้าไปทั้งนิ้วมือนิ้วเท้า และใบหูก็หนาขึ้น ผิวหน้าเหมือนผิวมะกรูด ผิวขาวแต่ไม่แดง รักษายาก
3. บังเกิดแต่กองวาโยธาตุ วาโยกำเริบ หย่อน พิการพัด ซ่านเข้าไปตามผิวเนื้อผิวหนัง ทำให้เนื้อแข็งเป็นข้อขอดเป็นเม็ด เท่าผลพุทรา ผลมะกรูด ผลมะนาว ให้หนังเนื้อเป็นเหน็บชา ต่อมาแตกเป็นขุมๆเปื่อยเน่าเหม็น กินจนกระดูกผุด้วน เรียกว่า เรื้อนมะกรูด เป็นอสาทิยโรค
4. บังเกิดแต่กองเตโชธาตุ ทำให้เมื่อยทั่วสรรพางค์กาย สะบัดร้อนสะท้านหนาวดุจเป็นไข้ แล้วผุดแดงเป็นเม็ด สัณฐานดุจประดงเพลิง เป็นๆหายๆอยู่ 2-3 ครั้ง แล้วขึ้นจับที่หูก่อน ให้ใบหูหนาและผุดแดงเป็นผื่นดังมดตะนอยกัด แล้วลามขึ้นแก้มและหน้าผากและลามทั่วตัวดุจเพลิง นานเข้าทำให้ตัวพอง ดุจเพลิงไหม้ แล้วจึงกุดลามกระดูกคุด รักษายาก
5. เกิดแต่สัมพันธ์ตระกูล คือเกิดแต่กรรมพันธุ์
6. เกิดด้วยสามัคคีรส คือเกิดจากผู้ที่กินอยู่หลับนอนด้วย
7. บังเกิดเป็นอุปปาติกะ เกิดขึ้นเอง โดยหาสาเหตุไม่ได้ และธาตุต่างๆก็ไมได้วิปริตแปรปรวน

ลักษณะโรคเรื้อนต่างๆ 9 จำพวก

ยาสำหรับรักษาโรคผิวหนัง