ธาตุที่สลายตัวง่าย
ได้แก่ แร่ธาตุต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ หรือแร่ธาตุที่ประกอบขึ้นตามกรรมวิธีมีคุณสมบัติสลายตัวง่าย เช่น ถูกความร้อนเพียงเล็กน้อย แช่น้ำหรือใช้มือขยี้ ธาตุวัตถุเหล่านี้บางอย่างเมื่อสลายตัวออกไปแล้ว ก็ไม่สามารถกลับสู่สภาพเดิมได้ ตัวอย่าง
- กำมะถันเหลือง
เกิดขึ้นโดยธรรมชาติ สีเหลืองอ่อนนวล ถูกความร้อนเพียงเล็กน้อยก็สลายตัว สรรพคุณ แก้จุดเสียดในโรคป่วง แก้โรคผิวหนังผุพอง น้ำเหลืองเสีย ฆ่าเชื้อโรค ฆ่าแม่พยาธิทั้งภายในและภายนอก ใช้หุงน้ำมันทาแก้หิด ขับลมในกระดูก - กำมะถันแดง (มาด)
สีแดงใช้หุงกับนั้นใส่แผลเรื้อรัง สรรพคุณ แก้แผลเปื่อยลาม บดผงผสมเหล้าทาดับพิษใช้กาฬบางชนิด เช่น ไข้งูสวัด เป็นต้น - สารส้ม
ก้อนสีขาว สรรพคุณ สมานได้ทั้งภายนอกและภายใน ชะล้างระดูขาว แก้บาดแผล ทำให้หนองแห้ง แก้แผลในปากในคอ ขับปัสสาวะ แก้นิ่ว - เกลือสินเธาว์
เกลือที่ได้จากดินเค็ม ดินโป่ง สรรพคุณ แก้พรรดึก ล้างเมือกในลำไส้ ขับพยาธิในท้อง ละลายนิ้ว แก้ตรีโทษ - ดีเกลือ
รสเค็มขม สรรพคุณ ถ่ายท้องผูก ถ่ายโรคกระษัย ทำให้เส้นเอ็นหย่อน เป็นยาถ่ายอุจจาระได้ดี - เกลือ
รสเค็ม สรรพคุณ รักษาเนื้อหนังไมให้เน่าเปื่อย บำรุงธาตุทั้ง 4 แก้น้ำดีพิการ แก้น้ำเหลืองเสีย - จุนสี
รสเปรี้ยวฝาด สรรพคุณ กัดล้างหัวฝี กัดหัวหูด คุดทะราด รักษาโรคฟัน (ระวังถ้าแพ้ ฟันจะโยกหลุดได้) - ดินประสิว
สรรพคุณ ขับลมที่คั่งค้างตามเส้น ทำให้เส้นเอ็นหย่อน ถอนพิษ แก้คันตามผิวหนัง - พิมเสนเกล็ด
สรรพคุณ แก้ลมวิงเวียนหน้ามืด บำรุงหัวใจ ทำให้จิตใจชุ่มชื่น ทำให้เรอ และผายลม แก้จุกเสียดแน่นเฟ้อ แก้ปวดท้อง แก้แผลสด แผลเรื้อรัง - น้ำตาลกรวด
สรรพคุณ แก้คอแห้ง ชูกำลัง ทำให้เนื้อหนังชุ่มชื่น - ดินเหนียว
สรรพคุณ ดูดลมให้ลงเบื้องต่ำ ถอนพิษอักเสบ - ดินขุยปู
สรรพคุณ แก้พิษกาฬ แก้ไขป่วง แก้ไขที่มีพิษร้อน - ดินรังหมาร่า
สรรพคุณ แก้กระหายน้ำ ดับพิษร้อนถอนพิษอักเสบ - ดินท้องเรือจ้าง
สรรพคุณ แก้เลือดออกตามไรฟัน ทำให้หนังชุ่มชื่น - ดินถนำถ้ำ
สรรพคุณ แก้ตาแฉะ ตาอักเสบ - ดินถนำส้วม
สรรพคุณ แก้ตาแฉะ ตาอักเสบ - ดินสอพอง
สรรพคุณ ห้ามเหงื่อ แก้เม็ดผดผื่นคัน ระงับพิษที่เกิดขึ้นในร่างกาย ทำให้ร่างกายเย็น - ตะกั่วนมและตะกั่วแข็ง
ผสมกับน้ำมันรักษาบาดแผล แก้พิษอักเสบต่าง ๆ
